کلمه سزار (عنوان پادشاهان قدیم روم) + ین (علامت صفت نسبی) و عبارت کلی به معنای" مانند سزار "میباشد و در اصطلاح می گویند به دلیل آنکه تولد ژول سزار قیصر روم با مشکل مواجه شد، برای اولین بار مجبور شدند مادر را بیهوش کرده و پهلویش را بشکافند و نوزاد (سزار) را از شکم مادر بیرون آورند به این عمل جراحی زایمان سزارین می گویند.
عمل سزارین به دنیا آوردن کودک از طریق عمل جراحی شکم و رحم مادر است. در برخی از موارد، عمل سزارین از قبل پیش بینی و برنامه ریزی می شود، اما گاهی شرایط به شکلی پیش می رود که پزشکان مجبور به انجام این عمل برای به دنیا آوردن کودک می شوند. برای مثال اگر مادر یا فرزند در شرایط خطرناکی باشند، عمل سزارین به شکل فوری صورت می گیرد. بنابر تحقیقات صورت گرفته در آمریکا، ۳۲ درصد از زنان این کشور در سال ۲۰۱۵ بچه ی خود را از طریق سزارین به دنیا آورده اند.
شرایط مختلفی وجود دارد که در آنها، پزشکان عمل سزارین را به زایمان طبیعی ترجیح می دهند:
1- درصورتی که مادر پیش از این یک یا چند بار از طریق سزارین نوزاد خود را به دنیا آورده باشد. در این حالت، زایمان طبیعی ریسک بالایی دارد و می تواند باعث آسیب دیدگی رحم شود. البته در نظر داشته باشید که اگر مادری پیش تر فقط یک سزارین و آن هم از نوع برش افقی رحم را تجربه کرده باشد، می تواند بچه ی بعدی خود را از طریق زایمان طبیعی به دنیا بیاورد.
2- درصورتی که پیش از این عمل های دیگری روی رحم مادر انجام شده باشد؛ برای مثال عمل هایی همچون جراحی فیبروم رحم که ریسک دوام نیاوردن رحم را در زایمان طبیعی افزایش می دهد.
3- درصورتی که مادر بیش از یک نوزاد را باردار باشد. (البته می توان دوقلوها را هم به صورت طبیعی و هم به صورت سزارین به دنیا آورد که انتخاب روش زایمان بستگی به سن جنین و نوع قرارگیری آنها در رحم دارد.) هرچه تعداد قل ها بیشتر باشد احتمال انجام عمل سزارین بیشتر خواهد شد.
4- درصورتی که وزن بچه زیاد و اندازه ی وی بزرگ تشخیص داده شود، دکتر عمل سزارین را پیشنهاد خواهد کرد. همچنین اگر پیش از این مادر تجربه ی زایمان را داشته و بچه درحین آن دچار مشکل شده باشد، دکتر پیشنهاد می دهد که این بار بچه از طریق عمل سزارین به دنیا بیاید.
5- درصورتی که قرارگیری بچه در داخل رحم به صورت برعکس یا نامتعارف باشد. در این حالت نیز سزارین پیشنهاد می شود.
6- درصورتی که مشکل جفت سرراهی (Placenta Previa) به وجود آمده باشد. در این حالت جنین دهانه ی رحم را مسدود می کند و سزارین تنها راه ممکن است.
7- درصورتی که مادر به دلایلی مثل وجود فیبروئید ها، دچار انسداد دهانه ی رحم شده باشد که زایمان طبیعی را سخت یا غیرممکن می کند.
8- درصورتی که نقص یا مشکلی همچون اختلال طناب عصبی باز در جنین تشخیص داده شود که باعث می شود زایمان طبیعی ریسک بالایی برای فرزند داشته باشد.
9- درصورتی که مادر مبتلا به ویروس اچ آی وی باشد و آزمایشات پیش از زایمان ریسک انتقال بیماری را بالا نشان داده باشند.
در نظر داشته باشید که عمل سزارین، معمولا برای هفته ی سی ونهم برنامه ریزی می شود؛ مگر اینکه دلیل پزشکی خاصی باعث شود تا این کار زودتر از موعد صورت گیرد.
هرازگاهی پزشک مجبور می شود تا عمل سزارین را به صورت از پیش تعیین نشده انجام دهد. شرایط زیر می تواند باعث اتخاذ چنین تصمیمی شود:
هر از گاهی هم دکتر مجبور می شود تا برای حفظ سلامت مادر و کودک، عمل سزارین را به شکلی کاملا اورژانسی و فوری انجام دهد. موارد زیر می توانند منجر به این کار شوند:
فرایند عمل سزارین به این شکل است که پس از اعمال بی حسی یا بیهوشی، پزشک برشی افقی در ناحیه ی شکم ایجاد می کند و با برش لایه های زیرین، به رحم می رسد. هنگامی که پزشک به عضله های شکم می رسد، آنها را کنار می زند تا به خود رحم برسد.
معمولا برش رحم، به صورت افقی و در قسمت زیرین آن صورت می گیرد. اما ممکن است در شرایط خاص، مثل زمان هایی که نوزاد هنوز بالغ نشده است، این برش به صورت عمودی باشد. درصورتی که برش به صورت عمودی باشد، مادر قادر نخواهد بود تا در بارداری های بعدی فرزند خود را به صورت طبیعی به دنیا بیاورد.
پس از برش، پزشک نوزاد را خارج می کند و پس از بریدن بند ناف، مادر می تواند برای چند لحظه وی را ببیند. سپس معاینه های مختلفی روی نوزاد صورت می گیرد و دکتر بخیه زدن رحم و شکم مادر را آغاز می کند. در این حین پس از اینکه نوزاد پوشانده شد، پرستار کودک را به همسر فرد می دهد و مادر می تواند فرزندش را مشاهده کند. معمولا فرایند بخیه زدن رحم و شکم طولانی تر از شکافتن آنهاست و ۳۰ دقیقه طول می کشد.
پس از تمام شدن عمل سزارین، بخیه های رحم خودبه خود از بین می روند و بخیه های روی پوست شکم هم معمولا پس از سه روز تا یک هفته، توسط پزشک برداشته می شوند. شاید هم پزشکی ترجیح بدهد که از بخیه هایی استفاده کند که خودبه خود جذب می شوند. پس از اتمام مرحله ی بخیه زدن، مادر به اتاقی منتقل می شود و درصورتی که نوزاد هم شرایط خوبی داشته باشد، به مادر واگذار می شود.
در این حین مایعاتی به مادر داده می شود تا اثرات بی حسی یا بیهوشی را از بین ببرد و مادر بتواند آب و غذای معمولی بخورد. همچنین در این زمان مادر می تواند به فرزند خود شیر بدهد. مادر معمولا به مدت سه روز در بیمارستان می ماند و در این مدت پزشک مشاوره های لازم را به وی ارائه می کند و با دارو های مسکن درد وی را تسکین می بخشد.
از آنجا که سزارین نوعی عمل جراحی است، ریسک بالاتری در مقایسه با زایمان طبیعی دارد. به این دلیل هم معمولا مراجع مختلف پیشنهاد می دهند که تا حد ممکن، فرزند به شکل زایمان طبیعی به دنیا بیاید.
اما با وجود ریسک های اشاره شده، شرایط به شکلی نیست که جلوی عمل سزارین گرفته شود. گاها شرایط به شکلی پیش می رود که جراحی سزارین برای سالم نگه داشتن فرزند، مادر یا هر دو، ضروری می شود. درمجموع مادر باید به شکل دقیقی درمورد دلیل انتخاب سزارین یا ریسک های آن با پزشک مشاور خود صحبت کند و با آگاهی بالا، بهترین روش را برای تولد فرزند خود انتخاب کند.
اغلب زنان حداکثر ۴۸ ساعت پس از سزارین مرخص می شوند. البته بهبود کامل ممکن است چهار هفته یا بیشتر طول بکشد. برخلاف سزارین، مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند معمولاً در عرض ۲۴ ساعت مرخص می شوند و در مدت یک تا دو هفته می توانند فعالیت های روزمرۀ خود را از سر بگیرند. قبل از مرخص شدن، پرستار نحوهٔ مراقبت از بخیه ها، مراحل بهبود و مواردی را که باید برای آنها با پزشک خود در تماس باشید به شما اطلاع می دهد. اگر عمل سزارین انجام داده اید، بهتر است موارد زیر را تا بهبود کامل رعایت کنید:
مقالات مشابه
